Luật Đấu thầu đã được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 26/11/2013, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2014. Kể từ ngày Luật mới này có hiệu lực, Luật Đấu thầu năm 2005 sẽ hết hiệu lực thi hành, bãi bỏ Mục 1 chương VI Luật Xây dựng số 16/2003/QH11 và Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản số 38/2009/QH12.

Ông Lê Văn Tăng, Cục trưởng Cục Quản lý Đấu thầu (Bộ KHĐT), cho biết: Luật Đấu thầu 2013 được ban hành đã góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về mua sắm, sử dụng vốn Nhà nước, tăng cường hiệu quả sử dụng vốn của Nhà nước.

Theo đó, Luật đã chú trọng ưu tiên phát triển nguồn nhân lực, tạo cơ hội cho nhà thầu trong nước trúng thầu và tạo công ăn việc làm cho lao động trong nước, ưu đãi đối với nhà thầu và hàng hóa sản xuất trong nước.

Đồng thời, Luật quy định hình thức đấu thầu mua sắm tập trung, để áp dụng rộng rãi trong công tác đấu thầu. Theo hình thức này, thay vì tổ chức mua sắm ở hàng trăm cơ quan khác nhau thì cơ quan mua sắm tập trung sẽ chịu trách nhiệm tổ chức mua sắm chuyên nghiệp một lần.

Luật cũng đã dành riêng một mục để quy định về đấu thầu mua thuốc, vật tư y tế sử dụng vốn Nhà nước, nguồn quỹ bảo hiểm y tế, nguồn thu từ dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và nguồn thu hợp pháp khác của các cơ sở y tế công lập. 

Riêng với đấu thầu mua thuốc, Luật bổ sung hình thức đàm phán giá đối với gói thầu mua thuốc chỉ có từ một đến hai nhà sản xuất, thuộc biệt dược gốc, thuốc hiếm, thuốc trong thời gian còn bản quyền và các trường hợp đặc thù khác theo quy định của Chính phủ.

Luật Đấu thầu năm 2013 đã sửa đổi một số quy định hiện hành về ký kết, thực hiện và quản lý hợp đồng nhằm tăng cường trách nhiệm của nhà thầu và chủ đầu tư trong quá trình thực hiện hợp đồng, tránh tình trạng áp dụng loại hợp đồng không phù hợp với tính chất của gói thầu, điều chỉnh giá hợp đồng, điều chỉnh hình thức hợp đồng, điều chỉnh thời gian thực hiện hợp đồng một cách tùy tiện, gây lãng phí…

Theo quy định trong Luật này, hợp đồng trọn gói là loại hợp đồng cơ bản. Khi quyết định áp dụng loại hợp đồng theo đơn giá cố định, đơn giá điều chỉnh thì người phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải bảo đảm loại hợp đồng này là phù hợp hơn so với hợp đồng trọn gói.

Đặc biệt Luật đã thực hiện phân cấp triệt để trong đấu thầu. Đồng thời quy định chặt chẽ về trách nhiệm giải trình của người có thẩm quyền, chủ đầu tư trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, tránh tình trạng khép kín trong đấu thầu.

Ông Tăng cho biết thêm, Luật Đấu thầu năm 2013 được đánh giá là có bước tiến trong việc tăng cường giám sát, xử lý vi phạm pháp luật về đấu thầu. 

Cụ thể, Luật Đấu thầu năm 2013 đã bổ sung quy định về yêu cầu giám sát của cộng đồng trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu và thực hiện theo hợp đồng, bổ sung trách nhiệm về giám sát của người có thẩm quyền, cơ quan quản lý Nhà nước về đấu thầu, đồng thời quy định rõ trách nhiệm của cá nhân đối với từng loại hoạt động trong quá trình đầu thầu để có cơ sở quy định chế tài xử lý vi phạm tương ứng với từng hành vi vi phạm.